مرجع دانلود پاورپوینت های درسی

حجم فایل : 447.6 KB
نوع فایل : پاور پوینت
تعداد اسلاید ها : 12
بنام خدا آرایه ادبی سال سوم انسانی
سجع و انواع سجع *سجع: یک سانی دو واژه در واج یا واج های پایانی، وزن یا هر دوی آن ها را سجع است.
-آرایه های سجع باید حداقل دو جمله باشد زیرا سجع که باید در پایان دو جمله بیایند تا . . . آرایه های سجع آفریده شود.
مثال: برای یک سانی واج آخر – هر چه در دل فرو آید، در دیده نکو نماید.
توضیح: واژگان «فرو آید» و «نماید» در واج های آخر مشترک اند (اید). چند نکته:
1)سجع باعث آهنگین شدن نثر می­شود و به نثری که در آن آرایه های سجع به کار نثر سجع» (نثر آهنگین) می­گویند.
2) «2) آرایة سجع زمانی به وجود می آید که کلمات سجع در آخر دو جمله به کار روند و آهنگ دو جمله را به هم نزدیک سازند. 3) سجع در نثر حکم قافیه در شعر را دارد.
4) اگر در پایان جملات کلمات تکراری وجود داشته است (مانند ردیف در شعر) سجع پیش از آن می آید. مانند: الهی اگر بهشت چون چشم و چراغ است بی دیدار تو درد و داغ است.
سجع تکراری سجع تکرار 5- اگر سجع ها در یک جمله در کنار به هم می روند «تضمین المزدوج» نامیده می شود.
مثال:
به گوش هوش نیوش از من و به عشرت کوش که این سخن، سحر از هاتفم به گوش آمد 6- گاهی در جملات مسجع ممکن است افعال به قرینة لفظی یا معنوی حذف شود.
مثال: منّت خدای را عزّ و جلّ که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت.
توضیح : فعل «است» به قرینة لفظی حذف شده است. انواع سجع:
1- اگر کلمات سجع فقط در واج یا واج های آخر یکسان باشند
– سجع مطرف
مثال: محبت را غایت نیست از بهر آن که محبوب را نهایت نیست.
توضیح: کلمة «غایت» دارای دو هجا و کلمة «نهایت» دارای سه هجا (بخش) می­باشد پس دو کلمه هم وزن نیستند بلکه فقط در حرف آخر مشترک اند. 2- اگر کلمات سجع هم در واج آخر و هم در وزن یکسان باشند – سجع متوازی
مثال: همه کس را عقل خود به کمال نماید و فرزند خود به جمال توضیح: واژگان «کمال» و «جمال» هم در واج آخر و هم در وزن یکسان اند. چند نکته:
1- ارزش موسیقایی سجع متوازی از همه بیش تر و سجع متوازن از همه کم تر است.
2-سجع بیش تر در نثر به کار می رود اما در شعر نیز نمونه هایی یافت می شود که باعث آهنگین تر شدن آن می­شود. مثال:
باز آو بر چشمم نشین، ای دلستان نازنین کاشوب و فریاد از زمین بر آسمانم می رود 3- امروزه سجع را در شعر قافیة میانی یا درونی می­نامند و سجعی که به تکلّف خلق می­شود ارزش هنری ندارد. پایان...