مرجع دانلود پاورپوینت های درسی

حجم فایل : 450.7 KB
نوع فایل : پاور پوینت
تعداد اسلاید ها : 13
بنام خدا آرایه ادبی
جلسه ششم
رباعی، دوبیتی، چهارپاره  
*رباعی: قالبی از شعر است که چهار مصراع (دوبیت) دارد.
ویژگی های قالب رباعی:
- مصراع های اول، دوم و چهارم هم قافیه اند.
-مصراع سوم در شعر برخی از دوره های قافیه است.
-سه مصراع اول مقدمة سخن شاعر است.
- پیام اصلی شاعر در مصراع آخر میآید.
- عموماً رباعی با هجای بلند آغاز می­شود.
- رباعی در زبان فارسی به وزن های مختلفی سروده شده است. --------X --------X
-------- --------X شکل هندسی رباعی: *محتوا و درون مایة رباعی: عشق ، عرفان و فلسفه
تاریخچة رباعی:
- رباعی قالبی ایرانی است. - از زمان رودکی تا حال در شعر فارسی رواج داشته است.
رباعی سرایان معروف:
خیام (قرن5) بهترین رباعی سرای شعر فارسی است.
عطار ، مولوی، بابا افضل کاشانی.
نکته: رباعی مناسب ترین قالب برای ثبت لحظه های زود گذر شاعرانه است. *دوبیتی: قالبی است همانند رباعی که مصراع های اول، دوم و چهارم هم قافیه اند.
*ویژگی های دو بیتی:
1- از نظر وزن یا رباعی متفاوت است
2- دو بیتی معمولاً با هجاهای کوتاه آغاز می­شود.
*درون مایة دو بیتی: عاشقانه و عارفانه --------X
------- -- ------- شکل هندسی دو بیتی: ------- *رباعی سرایان معروف : بابا طاهر همدانی (قرن پنجم) و فایز دشتستانی شاعر عهد قاجار
دونکته:
1-دو بیتی رایج ترین قالب شعری در نزد روستائیان با ذوق و خوش لهجه است. 2- در فارسی به دو بیتی «ترانه» هم می گویند. *راه تشخیص دو بیتی از رباعی:
همان طور که خواندید دو بیتی و رباعی فقط از نظر وزن با هم اختلاف دارند، لذا برای تشخیص این دو قالب از یکدیگر فقط کافیست اولین هجای هر یک از دو قالب شعر را بشناسید. (دو بیتی با هجای کوتاه و رباعی با هجای بلند آغاز می­شود.).
چهار پاره: دو بیتی هایی است با قافیه های متفاوت که از نظر معنی باهم در ارتباط اند. *ویژگی های چهار پاره :
1-در رایج ترین شکل آن مصراع های زوج هم قافیه هستند.
2- در وزن آزاد است. *محتوا و درون مایة چهار پاره ، اجتماعی و غنایی
شکل هندسی چهار پاره : ------ ------1
------ ------1
*****
------ ------2
------ ------2
******
------ ------3
------ ------3 تاریخچة چهار پاره:
1- پس از مشروطیت در ایران رواج یافت.
2- تلاشی بود در جهت ایجاد یک قالب نو که درون مایة تازه داشته باشند.
*نکته :
نام دیگر چهار پاره «دو بیتی پیوسته» است. پایان...