مرجع دانلود پاورپوینت های درسی

حجم فایل : 449.1 KB
نوع فایل : پاور پوینت
تعداد اسلاید ها : 13
بنام خدا آرایه ادبی سال سوم انسانی
ایهام و ایهام تناسب *ایهام : آوردن واژه ها با دو معنی:
1- یکی نزدیکی به ذهن
2- دیگری دور از ذهن .
مقصود شاعر معمولاً معنی دور و گاه هر دو معنی است. مثال: بی مهر رخت روز مرا نور نمانده است / وز عمر مرا جز شب دیجور نمانده است.
توضیح : قصد شاعر معنی دوم یعنی خورشید بوده است. ایهام : یک نوع بازی با ذهن خواننده است تا ابتدا به معنی نادرست توجه کند و سپس معنی درست را کشف کند.
مثال- خانه زندان است و تنهایی ضلال / هر که چون سعدی گلستانیش نیست توضیح :
واژة گلستان در دو معنی می باشد: 1- گلستان سعدی 2- باغ و بوستان
حال زیبایی این آرایه این است که ذهن خواننده به هر دو معنی کشانده شود. لذّت هنری ایهام:
قرار گرفتن خواننده بر سر دو راهی انتخاب معنی صحیح به گونه ای که نمی تواند در یک لحظه یکی از دو معنی را انتخاب کند.
مثال: هر کو نکاشت مهر و ز خوبی گلی نچید در رهگذار باد نگهبان لاله بود.
توضیح: واژة «لاله» به دو معنی می­باشد: 1- گل لاله 2- چراغی از شیشه یا بلور که به شکل گل لاله می ساختند و شمعی را در آن روشن می­کردند. حال خواننده در انتخاب آزاد است و این تردید لذت بخش است. لازمة دریافت ایهام ، آگاهی از معانی مختلف واژه ها و عبارت هاست.
کاربرد ایهام را در واژگانی که دارای جناس تام هستند اشتباه نکنید. مثال: واژة شیر: مایع خوردنی و شیر: حیوانی درّ نده .
کاربرد چنین کلماتی که آرایة جناس تام به وجود میآورند در بحث ایهام نمی­گنجد چون کاربرد ایهام فقط در یک کلمه اتفاق می افتد در حالی که جناس تام در دو کلمه یا بیشتر مطرح است. *ایهام تناسب:
آوردن واژه ای با دو معنی که: یک معنی پذیرفتنی و مورد نظر است و معنی دیگر: با بعضی اجزای کلام تناسب دارد.
ایهام تناسب همان ایهام است با این فرق که یکی از معانی واژه های ایهامی با کلمات دیگر عبارت، تناسب (مراعات نظیر) دارد. مثال: ما هم این هفته برون رفت و به چشمم سالی است
حال هجران تو چه دانی که چه مشکل حالی است.
توضیح : ماه به دو معناست: 1- استعاره از معشوق شاعر 2- ماهی سی روزه که با کلمات «سال و هفته» تناسب دارد. شرط لذت هنری از ایهام: درگیر شدن ذهن خواننده بر سر انتخاب یک معنی. تفاوت ایهام با ایهام تناسب:
در ایهام گاه هر دو معنی پذیرفتنی است اما در ایهام تناسب تنها یک معنی درست است.
در ایهام تناسب معنی دوم با واژه های دیگر مراعات نظیر می سازد ولی در ایهام چنین نیست.
ایهام تناسب در شعر سعدی و حافظ فراوان به کار رفته است. مثالی دیگر:
چون شبنم اوفتاده بُدم پیش آفتاب / مهرم به جان رسید و به عیّوق بر شدم
توضیح : واژة «مهر» به دو معنی است:
عشق و دوستی و محبت – منظور اصلی شاعر
به معنی ...