مرجع دانلود پاورپوینت های درسی

حجم فایل : 447.9 KB
نوع فایل : پاور پوینت
تعداد اسلاید ها : 11
بنام خدا آرایه ادبی
جلسه دوم
وزن، اصلی ترین عامل موسیقی شعر عاطفه: اساسی­ترین عامل پیدایی شعر عاطفه است. عاملی که شاعر می تواند با آن حالاتی مانند: اندوه و شادی و امید و ... خود را به دیگران منتقل کند.
*عوامل تاثیر گذاری شعر: وزن: برابری هجاهای دوبخش از سخن/ در تعداد یا نظم یا هم تعداد و هم نظم میان آنها را وزن گویند هم وزنی دو کلمه با برابر بودن هجاها ممکن است.
ارزش کار شاعر در انتخاب واژه هایی است که در کنار هم قرارگرفتن آنها آهنگی خاص ایجاد می کند.
نکته: برای شناخت وزن شناخت هجا و انواع آن ضروری است. *هجا: همان بخش است که در اول ابتدایی آموختیم.
*هجا از واج پدید می آید. واج کوچکترین جزء نقش دار زبان است. در زبان فارسی 29 واج داریم.
*انواع واج (29) : صامت (23) : ء ، ب ، پ ، .....
مصوت (6) : کوتاه --ٍَ---ً
بلند -ا--اً-ی- (مصوّت بلند از نظر امتداد و کشیدگی دربرابر مصوّت کوتاه است). *انواع هجاهای زبان فارسی : کوتاه (2 واجی) صامت + مصوت کوتاه : ب ، تً
علامت هجایی U
بلند (3 واجی) صامت + مصوت کوتاه + صامت: گًل ، دٍل
صامت + مصوت بلند: پا، مو
کشیده (4 یا 5 واجی) صامت+ مصوت کوتاه + صامت + صامت: دشت
صامت + مصوت بلند یک یا دو صامت: کار
علامت هجایی- U -علامت هجایی *مواردی که در جداسازی هجاها باید رعایت کرد:
- هرهجا (بخش ) یک مصوت دارد پس تعداد هجاهای یک کلمه برابر با تعداد مصوّت های . آن کلمه است.
- هرهجا را آن طوری که می­خوانیم می­نویسیم مثل: تو تً ، خواهر خاهر
- اگر در کلمه ای (نً) نون ساکن بعد از مصوّت بلند قرار گرفت آن را حذف می کنیم:
دین: «دی» ، جان: جا، خون: خو در زبان فارسی هیچ واژه ای با مصوت آغاز نمی شود و اگر ظاهراً واژه ای با مصوت آغاز شد در ابتدای خود یک صامت همزه دارد: مانند: از ء + ٌ + ز (صامت + مصوت کوتاه+ صامت).
*شرط هم وزنی دو مصراع یا بیت: تعداد هجاهای آنها با هم 1 برابر باشد.
هجاهای کوتاه و بلند آنها در مقابل یکدیگر قرار گیرد. مثال: شًکًر و قًمًر (هر کدام دو هجا یکی بلند و یکی کوتاه : شٌِ + کَر، قً + مَر) پس هم وزن اند.
خوار و کار: هر کدام یک هجا کشیده اند: پس هم وزن اند.
*نکته: در عروض (تعیین وزن شعر) صورت تلفظ شده ی کلمات مهم است نه شکل نوشتاری آنها پس (و) در مثال (خوار) تلفظ نمی شود به حساب نمی آید.
*نکته : عرض از هم وزنی کلمات در شعر فارسی (وزن عروضی ) با آنچه هم وزنی در زبان عربی (وزن صرفی) خوانده می شود متفاوت است یعنی ممکن است مصوت هایی دو کلمه اختلاف داشته باشند ولی با هم هم وزن باشند چون ملاک برابری هجا است نه برابری واج ها مثال: عقل بر وزن فعل است و عشق بر وزن فعل که وزن صرفی ندارند (مصوت یکسان ن...